Wind. Een klein woordje met verstrekkende gevolgen in de geschiedenis van ons land. Wind heeft  middels de ontdekkingsreizigers veel nieuwe ontdekkingen opgeleverd en later in de gouden eeuw door de VOC ook veel welvaart. Ons kleine landje – een delta van de Maas en Rijn – heeft duizenden jaren strijd geleverd tegen wind en water. In het jaar 1219 bijvoorbeeld, woedde er een zware orkaan en dit zette grote delen van ons landje onder water en er kwamen hierbij ongeveer 40.000 mensen om. In 1287 kostte een zware storm zelfs 80.000 slachtoffers. Zo kent de geschreven geschiedenis vele rampen door wind en water. Tegenwoordig heeft een krachtige wind gelukkig veel minder impact dan in vroege tijden. Hoogstens rijden er geen treinen meer, blijven vliegtuigen aan de grond of worden voetbalwedstrijden gestaakt. Heden ten dage worden we ruim van te voren gewaarschuwd door weerstations middels de code geel, oranje en rood.

Wind wordt gemeten met de schaal van Beaufort. De Ierse zeeman Francis Beaufort is de bedenker van de windschaal. Het had echter weinig gescheeld of de schaal had niet bestaan. In 1795 was Beaufort als jonge officier bijna verdronken in de haven van Portsmouth. De bijna-dood ervaring daagde hem uit tot zijn latere prestaties, waaronder de uitwerking van de windschaal.Beaufort bedacht de schaal in 1805. Hij baseerde de windkracht op de hoeveelheid zeil die een groot schip kon voeren bij een zwakke bries, storm of orkaan. De winddruk werd uitgedrukt in kilogram per vierkante meter. De schaal geldt dus voor de druk van de wind. Beaufort was de eerste die orde in de chaos bracht. Tot rond 1840 hanteerden zeelieden hun eigen aanduidingen voor de windkracht. Deze werden van vader op zoon overgeleverd. Tussen 1831 en 1835 werd de Beaufort-windschaal officieel gebruikt tijdens de Beagle-expeditie. De schaal was verplicht sinds 1838 op all Captains and Commanding Officers of Her Majesty’s Ships and Vessels. In de jaren veertig van de negentiende eeuw kreeg Beaufort bekendheid met zijn windschaal. Het duurde nog tot 1873 voor die internationaal aanvaard werd. Beaufort heeft dat zelf niet meer meegemaakt en geen weet gehad van het belang van zijn vondst.Tegenwoordig is de schaal van Beaufort een uitgebreide 13-delige schaal met de gevolgen van wind op zee en boven land. Rond 1900 beschreef admiraal William Peterson de gevolgen van de wind boven zee. Bijvoorbeeld korte kleine golven bij een zwakke wind van windkracht 2, hoge golven met zware schuimstrepen bij storm, windkracht negen en een lucht vol schuim en verwaaid zeewater bij orkaankracht 12.

In 1906 werd vastgesteld bij welke gemiddelde windsnelheid (gemiddeld over 10 minuten) de twaalf zeetoestandsklassen behoren. Later zijn beschrijvingen toegevoegd van de gevolgen van de wind boven land. Zo kennen we tegenwoordig de schaal van Beaufort als een windschaal die aangeeft dat bij windkracht 5 bebladerde takken zwaaien en bij windkracht 8 twijgjes afbreken en lopen lastig is. Bij windkracht 10, een zware storm, worden bomen ontworteld en kracht 11, een zeer zware storm, leidt tot zware schade in steden en bossen.

Vele overstromingen en stormen hebben ons land geteisterd, waarvan de watersnoodramp van 1953 het meest bekend is. Deze ramp wordt ook wel de Sint Ignatiusvloed  – naar de naamdag van Sint Ignatius – of Beatrixvloed – naar de verjaardag van Beatrix. In de nacht van 31 januari 1953 overleden er in Nederland 307 mensen. De ramp werd veroorzaakt door de extreme waterstanden in combinatie met de zware windstoten. Grote delen van Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant kwamen onder water te staan.  De ramp gaf aanleiding tot het verbeteren van de kustverdediging. Er werden plannen gemaakt om de Nederlandse dijken beter en steviger te maken. In de jaren 60 begon de bouw van de wereldberoemde Deltawerken. Tijdens de storm van 2 januari 1976 werden er op het land windsnelheden gemeten van 10. Op zee was de storm nog heviger; daar haalde de wind orkaankracht. Tientallen schepen in de Noordzee kwamen hierdoor in de problemen. Naar schatting verdronken ten minste tien mensen. In het Nederlandse binnenland vielen er tijdens de storm twee doden. De krachtige windstoten wisten een auto van de Afsluitdijk in het water te blazen, alleen de bestuurder overleefde het ongeluk. De schade aan bossen, dijken en gebouwen was enorm. In Amstelveen waaide het dak van de Sint Annakerk en in Leeuwarden brak de torenspits van de Sint Bonifatiuskerk af. De storm van 25 januari 1990 was de ergste storm van de laatste decennia. Tijdens de storm lag in de avond het verkeer in heel Nederland overhoop. Schiphol lag plat, het openbaarvervoer werd stilgelegd en op autosnelwegen kreeg men vertraging door omgewaaide auto’s, lantaarnpalen en bomen. Tijdens de avondspits bereikte de storm uiteindelijk een uurgemiddelde van windkracht 12, orkaankracht. De avond ervoor waarschuwde de KNMI al voor hevige windkrachten maar achteraf bleek dat de berichten niet goed waren doorgedrongen: zeventien mensen kwamen om het leven. Deze storm schudde de KNMI flink wakker. Het grote aantal slachtoffers was aanleiding om meer voorlichting over termen in het weerbericht te gaan geven en kleurcoderingen te gebruiken in weeralarmen om zo duidelijker extreem weer aan te geven.

Hoewel de storm niet een echte orkaan was, kreeg de Europese storm van 2007 wel de naam ‘Orkaan Kyrill’. Precies 11 jaar geleden, op 18 januari 2007 in de middag, bereikte de storm Nederland. Er viel deze dag uitzonderlijk veel neerslag: een hoeveelheid die vergelijkbaar is met wat er normaal gesproken in een hele maand valt. Opnieuw lag het openbaar vervoer en het vliegverkeer grotendeels plat en werden er meerdere snelwegen afgesloten. Tijdens deze storm vielen er in Nederland in totaal zeven doden. De westerstorm van 18 januari 2018 zorgde ervoor dat treinen niet reden, vluchten geannuleerd werden, diverse openbare plaatsen werden ontruimd en hier en daar de daken van gebouwen vlogen. Op de weg kantelden tientallen vrachtauto’s. In Olst en Enschede vielen doden, beide werden getroffen door een omgewaaide boom of tak. Het KNMI kondigde in de ochtend code rood af. Op De Bilt werd een windstoot van 122 kilometer per uur gemeten, volgens Weerplaza is dit de zwaarste windstoot sinds de storm van januari 1990. In Hoek van Holland werd  een windstoot van 143 kilometer per uur gemeten. De zwaarste windstoot die ooit in ons land werd waargenomen had de snelheid van 162 km per uur. De bewoners van Hoek van Holland moeten op die dag – 6 november 1921 – in doodsangst hebben gezeten. Op Vlieland werd ruim 70 jaar geleden een windsnelheid van 202 km per uur vastgelegd. De oorzaak was een tornado en deze hield huis op 5 november 1948.  De zwaarste windkracht die op aarde is gemeten kwam door de cycloon Olivia.  Die houdt het record voor de hoogste windsnelheid allertijden: 408 kilometer per uur.

Na een korte, krachtige lenteaanval anderhalve week geleden, zitten we nu al dagen in een aanhoudende depressie van regen en wind. Ook afgelopen zaterdag. Op veld 5 traden de veteranen van de FC Oudewater aan tegen Gouda.  In het begin van het seizoen werden de eerste punten tegen de Gouwenaars behaald via een 3-5 zege. Ondanks het gemis van vele spelers waren we door die overwinning toch optimistisch gestemd. Op weg naar het voormalige OVS-terrein moesten we reeds opboksen tegen een krachtige wind. Na de plichtplegingen in kleedkamer 13 begonnen we 15 minuten te laat aan de derby tegen de rood-witten.  Tijdens de toss moesten we zelfs de stormbal hijsen. De westenwind blies de balvoortdurend richting Montfoort , zodat het aantal ingooien ontelbaar werd. Het eerste kwartier had de FCO het beste van het spel. Door het leer zoveel mogelijk kort en over de grond te spelen kreeg de storm weinig vat op ons spel. Het leverde helaas nauwelijks kansen op. Na deze goede start pakte Gouda het initiatief over. De snelle spisten zorgden daarbij voor veel gevaar. Gelukkig stond Richard weer zijn mannetje en groeide uit tot man of the match.

Ook de mannen uit de kaarsenstad hadden hun vizier niet scherp gesteld, zodat we voor de thee al een verzoenende 0-0 in ons hoofd hadden. Toch kwam de opponent  onverwacht op een 0-1 voorsprong. Een ogenschijnlijk ongevaarlijk cornerbal kreeg door een zware windstoot zoveel kracht mee, dat keeper Edwin het leder van schrik in eigen doel sloeg. Even waren we van slag en kregen nu de wind volledig tegen. Gouda profiteerde en tekende de 0-2 aan. Na de thee mochten Johan, Henk en Martin W hun trainingspak uittrekken en het tij proberen te keren. Johan kreeg echter al rap weer last van zijn rug en nam dus afscheid van het team. Henk werd een speelbal van de wind en was bang teruggeblazen te worden naar zijn ex in Montfoort. Ook hij ging richting kleedkamer en Richard stapte weer terug in de arena. Gelukkig maar, want hij verijdelde nog vele levensgevaarlijke counters en dus een grote afstraffing. Aan de linkerzijde stond Simon voortdurend vrij, maar door de  vermaledijde wind kregen de veteranen de bal slechts sporadisch bij de linkermiddenvelder. De ene keer dat dit wel lukte, zorgde Simon direct voor gevaar. Hij slalomde parmantig door de defensie van Gouda en de 1-3 was een feit. Donkere wolken pakten zich in de slotfase samen boven veld 5. De wind trok nog eens aan en de eerste druppels vielen reeds op onze schedels. We waren nog niet in de catacomben of het noodweer barstte nu echt pas los. Terwijl wij de eerste flesjes Heineken open maakten, werden op de overige velden de matches gestaakt. Gelukkig was toen lichtgewicht Henk al binnen.